شاید تا به حال برایتان پیش آمده باشد که نیاز به انجام آزمایش خون داشته باشید و بخواهید بدانید که آزمایش پروتئین خون چیست؟ ما در این مقاله از دکتر مهناز شکروی درباره این موضوع صحبت می کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
آزمایش پروتئین خون
آزمایش پروتئین خون یک آنالیز پزشکی است که سطح پروتئین های خاص در خون را اندازه گیری می کند. این آزمایش وجود، کمیت و عملکرد پروتئین های مختلف را که برای عملکرد طبیعی بدن مهم هستند، تعیین می کند. پروتئین های اندازه گیری شده در این آزمایش شامل آلبومین، گلوبولین و فیبرینوژن در میان سایرین است. این پروتئین ها نقش های مختلفی در بدن دارند، مانند حفظ تعادل مایعات، انتقال مواد مغذی و حمایت از سیستم ایمنی. سطوح غیر طبیعی این پروتئین ها در خون می تواند نشان دهنده بیماری های مختلف مانند بیماری های کبدی یا کلیوی، التهاب و اختلالات خونی باشد.
پروتئین خون چیست؟
پروتئین بخش مهمی از ساختارهای سازنده سلول‌ها و بافت‌های بدن است. این ترکیب جزو ضروری‌ترین موارد برای سلامت و رشد و تکامل بدن در نظر گرفته می‌شود. دو نوع پروتئین به نام آلبومین و گلوبولین در خون انسان وجود دارند. گلوبولین در سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. آلبومین هم مانع از نشت مایع از رگ‌های خونی می‌شود.
آزمایش پروتئین خون که بخشی از چکاپ کامل است، میزان این پروتئین‌ها و نسبت ان‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش با هدف بررسی علائمی مثل تورم بدن، خستگی و کاهش وزن بی‌دلیل انجام می‌شود. پزشکان تست پروتئین خون را به عنوان یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص اولیه مشکلات کبدی و کلیوی می‌دانند.
آزمایش تشخیص سطح پروتئین
برای تشخیص کمبود پروتئین در آزمایش خون میزان آلبومین و گلوبین خون مورد آزمایش قرار می گیرند.آلبومین به طور طبیعی میزان ۶۰ درصد از پروتئین های خون را به خود اختصاص می دهد.این پروتئین وظیفه حمل و انتقال موادی مانند ویتامین ها، داروها، کلسیم و … را در بدن بر عهده دارد.
گلوبولین یکی دیگر از پروتئین های خون است که در آزمایش تشخیص کمبود پروتئین، مورد بررسی قرار می گیرد.
این پروتئین نیز ۴۰ درصد از پروتئین های خون را تشکیل داده و بخشی از آن توسط سیستم ایمنی بدن و بخش دیگر توسط کبد تولید می شود.وظیفه گلوبین، حمل مواد غذایی و مبارزه با عفونت در بدن می باشد.
آنچه در آزمایش تشخیص کمبود پروتئین بررسی می شود، نسبت آلبومین به گلوبین خون است.هر گونه تغییر در نسبت نرمال این مواد، به عنوان اختلال پروتئینی محسوب می شود.در ضمن نسبت آلبومین به گلوبین در بیماری های مختلف با درجات متفاوتی تغییر می کند.به طوری که در برخی بیماری ها، مقدار پروتئین ها افزایش و در برخی دیگر، کاهش می یابند.
از این رو نتایج آزمایش پروتئین خون با استفاده از آزمایشات کامل متابولیکی تفسیر می شوند.در صورتی که این آزمایش نشان دهنده کمبود پروتئین باشد، باید هر چه سریع تر اقدامات درمانی را شروع کنید.چرا که کمبود پروتئین در صورت عدم معالجه، باعث بروز بیماری های زیر می شود:
1- بیماری کبدی مانند کبد چرب
2- اختلالات کلیوی
3- اختلالات عدم هضم کامل و جذب پروتئین
4- سوء تغذیه
5- بیماری التهاب روده یا سلیاک
تفسیر جواب آزمایش پروتئین خون
نتایج به دست آمده از آزمایش پروتئین خون نشان می‌دهد سطح پروتئین کل خون شما طبیعی، بالا یا پایین است. این تست همچنین مشخص می‌کند که نسبت آلبومین به گلوبولین (A/G) نرمال، کم یا زیاد است. محدوده طبیعی آلبومین در بزرگسالان بین ۳.۵ تا ۵.۰ گرم در دسی‌لیتر و گلوبولین حدود ۲.۰ تا ۳.۵ است. حد نرمال نسبت آلبومین به گلوبولین هم بین ۰.۸ تا ۲.۰ در نظر گرفته می‌شود.
بالا بودن پروتئین در آزمایش خون به چه معنا است؟
پروتئین بالای خون (هایپرپروتئینمی) افزایش غلظت پروتئین در جریان خون است. پروتئین خون بالا به خودی خود یک بیماری یا بیماری خاص نیست، اما ممکن است نشان دهنده بیماری باشد.
پروتئین خون بالا به ندرت علائم یا نشانه هایی را ایجاد می کند. اما گاهی اوقات در حالی که آزمایش خون را به عنوان بخشی از ارزیابی مشکل یا علامت دیگر انجام می دهید، تشخیص داده می شود.
علل پروتئین بالای خون
دلایل احتمالی افزایش پروتئین خون، عبارتند از:
- آمیلوئیدوز (تجمع پروتئین های غیر طبیعی در اندام های شما)
- کم آبی بدن
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- HIV/AIDS
- گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS)
- مولتیپل میلوما
کمبود پروتئین در بدن چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
مشخص شدن کمبود پروتئین در آزمایش خون، بدون شک زمینه ساز بروز مشکلات فراوانی برای سلامت بدن خواهد شد.
چرا که وجود پروتئین در بدن انسان بسیار ضروری بوده و هر گونه کاهش این ماده در بدن، باعث بر هم خوردن عملکرد مناسب بدن می شود.
از جمله مشکلات رایجی که به دلیل کمبود پروتئین در بدن اتفاق می افتند، می توان به مواد زیر اشاره نمود:
1-افزایش خطر شکستن استخوان های بدن
2- توقف رشد در سنین خردسالی
3- افزایش خطر ابتلا به انواع عفونت ها
4- افزایش اشتها و ذخیره کالری اضافه در بدن
5- احساس ضعف و خستگی مداوم
6- تورم و کبودی غیرمنتظره در پایین پا
7- تکه تکه شدن پوست
8- افزایش ابتلا به بیماری های مختلف
